Astronomisch uurwerk in Praag bezoeken: geschiedenis + wat te zien?
Praktische info voor je bezoek aan het Astronomisch Uurwerk in Praag + tickets kopen
Het Staromĕtský orloj, ofwel het astronomisch uurwerk van Praag, is een bijzonder middeleeuws astronomisch uurwerk die aan de zuidelijke muur van het Oude Stadsraadhuis hangt. Dit uurwerk is vooral bijzonder, omdat het verschillende tijden laat zien, maar daarnaast is het ook de oudste nog werkende astronomische klok ter wereld.
Elk uur stroomt het plein voor de toren met het astronomisch uurwerk vol met toeristen die het schouwspel van de apostelen willen bekijken en het is zeker een leuke aanrader om zelf ook eens tussen de menigte te gaan staan. Ontdek hier alles over ons bezoek en boek je rondleiding door het Astronomisch Uurwerk in Praag.
Praktische info & tickets voor je bezoek aan Praag |
|---|
| Duur | 2 - 7 dagen (download hier je gratis reisgids Praag) |
| Vliegtickets | 1u40 vliegen naar Praag, richtprijs € 77 vergelijk prijzen bij Cheaptickets |
| Met de auto | De afstand tot Praag is 930 km vanuit Utrecht / Brussel. Reken op 10 rijden. Aan te raden is om te overnachten onderweg naar Tsjechië. |
| Met de nachttrein | Vanuit Brussel of Amsterdam met de nachttrein naar Praag, duur is 14u25, vertrek om 21u (boek je tickets online) |
| Verblijven | Overnachtingen in Praaag: |
| Pakketreizen | Een stedentrip Praag als pakketreis boeken? Kijk bij Prijsvrij (va. € 105) of Euroreizen (va.€ 269) |
| Tours en activiteiten | |
|
Inhoud artikel
Geschiedenis van het astronomisch uurwerk
1.1. Het stadsraadhuis & de toren
Het stadsraadhuis werd in 1338 opgericht, waarna het gebouw constant werd uitgebreid door verschillende huizen toe te voegen en deze te verbouwen als onderdeel van het gebouw. Zo werd in 1364 de toren aan een naastgelegen huis toegevoegd. Op dit punt was het de hoogste toren in de stad en de toren bleef grotendeels onaangeraakt, tot er in de 15de eeuw een uurwerk op geplaatst werd.
TICKETS: Maak het jezelf gemakkelijk en bestel je tickets voor het Astronomisch uurwerk online.
1.2. De legende van Hanuš
Het oudste deel van de klok, het middelste uurwerk, werd in 1410 gemaakt door klokmaker Mikuláš van Kadaň samen met Jan Šindel, professor van wiskunde en astronomie op de Karelsuniversiteit. Er gaan echter ook verhalen rond dat de klok pas in 1490 door Jan Růže, ofwel Hanuš, werd gemaakt en dat hij na de afwerking ervan verblind werd door de raadsleen met behulp van een heet gemaakt zwaard. Dat omdat hij zo geen ander uurwerk zou kunnen maken en Praag de enige stad met een dergelijk uurwerk zou blijven.
Hanuš zou hierna de klok kapot hebben gemaakt, waarna het voor 100 jaar niet gerepareerd kon worden. Tot zover de legende, wat wel zeker is, is dat Hanuš het onderste deel van de klok in 1490 heeft gemaakt, namelijk de kalender.
1.3. Herstellingen & extra toevoegingen
In 1552 werd de klok gerestaureerd door Jan Taborský, maar desondanks stopte de klok meerdere malen met werken in de volgende jaren en moest het steeds opnieuw hersteld worden. Eenmaal in de 17de eeuw werden er bij de reparaties ook 4 houten beelden aan het klokwerk vastgemaakt, waarna de figuren van de Apostelen er bij de grote renovatie tussen 1787 en 1791 toegevoegd werden. Bij de eerstvolgende grote renovatie in 1865 en 1866 werd ook de gouden haan aan de klok toegevoegd.
1.4. Nog meer restauraties
Tijdens de Praagse Opstand van 7 en 8 mei 1945, waarbij Nazi’s op de opstandelingen vuurden, werd het uurwerk zwaar beschadigd samen met de toren en de gebouwen in de buurt. Hierna moest het machinewerk achter de klok gerepareerd worden en ook de houten apostelen werden door Vojtĕch Sucharda gerepareerd, waarna het klokwerk in 1948 terug werkte. Zo bleef het voor een tijdje goed werken, maar in 2005 werd het klokwerk alwéér gerenoveerd en werd er een net over de houten beelden gelegd om de duiven weg te houden.
Ook recent nog in 2018 is het klokwerk weer gerestaureerd. De vele restauraties worden onder andere gehouden doordat een legende vertelt dat de stad ten onder zal gaan wanneer de klok verwaarloosd wordt.
1.5. 600-jarig jubileum
Op 9 oktober 2010 was er een groot feest op het plein. Het was dan ook een belangrijke dag voor het uurwerk. Deze dag luidde het 600-jarig jubileum van het uurwerk in. Dit werd gevierd met een lichtshow op de klokkentoren, waarbij afgebeeld werd hoe de klok werd gebouwd, hoe deze meerdere malen werd herbouwd en hoe de interne machines van het uurwerk in zijn werk gaan.
Het astronomisch uurwerk
Het astronomisch uurwerk is te verdelen in 3 hoofdonderdelen, de ‘Parade van de Apostelen’, het grote uurwerk in het midden en de kalender onderin. Alledrie de onderdelen bestaan zelf ook weer uit verschillende onderdelen, waarbij het uurwerk zelf uit een bijzonder intrinsiek mechanisme bestaat.
Bestel je tickets hier
2.1. De Parade van de Apostelen
- Het bovenste deel van het uurwerk is de 'Parade van de Apostelen', welke uit de 18de eeuw dateert.
- Dit deel bestaat uit een poppenkast van 2 luiken waaruit op elk uur de 12 figuren van de Apostelen tevoorschijn komen.
- Om de poppenkast heen staan aan de ene kant 2 personificaties van IJdelheid die afgebeeld is met een spiegel in de hand, en van Hebzucht, die een zak goud in de hand heeft.
- Aan de andere kant staat een skelet dat de Dood personifieert en een beeld met een luit in de hand die de personificatie zou zijn van losbandigheid.
- Het skelet van de Dood laat elk uur de klok luiden, waarna de figuren van de Apostelen tevoorschijn komen.
- Boven de poppenkast is een gouden haan afgebeeld die aan het einde van de voorstelling een kraaiend geluid maakt.
2.2. De kalender
Het onderste gedeelte van het uurwerk is een cirkelvormige kalender. Hierin zijn met verschillende platen de maanden en de seizoenen uitgebeeld. Hiertussen in zijn verschillende figuren van heiligen te vinden, met één heilige per dag.
2.3. Het uurwerk
2.3.1. Het middendeel
In het midden is het daadwerkelijke astronomische uurwerk uit 1410 te vinden. Dit uurwerk bestaat uit 3 verschillende schijven en 4 wijzers en geeft maar liefst 5 verschillende tijden aan.
- De middelste schijf zit vast en beeld de Midden-Europese tijd en de vordering naar zonsondergang uit.
- De schijf bevat 2 series van 12 Romeinse cijfers aan de buitenkant die de 24 uren van de dag weergeven, met daarbinnen een serie van 12 Arabische cijfers die de 12 ongelijke uren tussen zonsopgang en zonsondergang weergeven.
- Er is een donkere cirkel onderin in het midden geplaatst die de nachtelijke uren weergeeft. Hieromheen is een oranje cirkel te vinden die aan de linkerkant de dageraad ofwel de “Aurora” aangeeft en aan de rechterkant de avondschemering ofwel het “Crepusculum”.
- Daarrond zijn er weer 2 lichtblauwe vlakken die links de zonsopgang ofwel het “Ortus” en rechts de zonsondergang ofwel het “Ocasus” aangeven.
- De wijzer met het handje geeft de standaard Midden-Europese tijd aan. Op deze wijzer zit een zonnetje, waarvan de positie de vordering richting de zonsondergang aangeeft.
2.3.2. De buitenring
De buitenring bevat een serie van 24 getallen in een Middeleeuws handschrift. Deze ring geeft de Boheemse of Italiaanse uren aan, waarbij wordt aangegeven hoe lang het nog duurt tot de zon ondergaat. Wanneer de wijzer met het handje op deze ring op 24 staat gaat de zon onder.
Deze buitenste ring kan onafhankelijk van de andere onderdelen bewegen, en draait tussen midwinter en midzomer naar rechts om de langer wordende dagen aan te geven, en tussen midzomer en midwinter naar links om de korter wordende dagen aan te geven.
2.3.3. De zodiakring
De derde schijf is de schijf met de zodiakring. Ook deze ring kan onafhankelijk van de andere onderdelen bewegen. Het zonnetje op de wijzer geeft op deze ring de plaats van de zon in de dierenriem aan. Aan de zodiakring zit op de scheidingslijn van de zodiak Vissen en de zodiak Ram een uitstekend sterretje, welke op de middelste schijf via de Romeinse cijfers de sterrentijd aangeeft.
Onze tip: Op citytrip naar Praag? Vergeet dan zeker niet onze reisgids te downloaden met een complete stadswandeling door Praag.
Openingstijden van het Astronomisch Uurwerk
- De parade van de apostelen is te zien vanaf het plein voor het gebouw, maar je kan het ook bekijken vanuit de kapel van het Oude Stadsraadhuis.
- De toren met de kapel zijn van het hele jaar door op maandag geopend van 11u tot 22u en van dinsdag tot en met zondag van 9u tot 22u.
- De apostelen komen op elk uur tussen 9u en 23u tevoorschijn.
Waar tickets kopen voor het Astronomisch uurwerk in Praag?
- De parade van de apostelen is te zien vanaf het plein voor het gebouw, maar je kan het ook bekijken vanuit de kapel van het Oude Stadsraadhuis.
- Een ticket voor toegang tot de toren met de kapel kost 250 CZK voor een standaard ticket en 150 CZK voor kinderen.
- Je kan tickets zowel ter plekke als online verkrijgen. Bestel je tickets voor het Astronomisch Uurwerk in Praag online op voorhand.
- Een ticket is geldig voor één maand.
Vermijd wachtrijen / drukte op het plein
Om het klokkenspel te kunnen aanschouwen zal je altijd in de menigte op het plein terecht komen. Wanneer je vooraan wilt staan, kan je dus alleen maar vroeg naar het uurwerk gaan en geduldig afwachten op je plaatsje. Wil je echter de toren in om vanaf de kapel het klokkenspel te bekijken, dan kan je de tickets vast vooraf online aanschaffen. Hiervoor hoef je niet te wachten in de rij voor de kassa bij het Oude Stadsraadhuis en kan je direct doorlopen.
Wegbeschrijving naar het Astronomisch uurwerk in Praag
6.1. Lopend
Het astronomisch uurwerk is te vinden op het Staromĕstké námĕsti, het plein van de oude stad. Doordat dit in het centrum van de stad gelegen is is het vanaf veel plekken goed lopend te bereiken. Zo is het ongeveer 20 minuten lopen vanaf de Burcht van Praag en een kwartier vanaf het station van Praag.
6.2. Met het openbaar vervoer
- Het astronomisch uurwerk van Praag is te bereiken met buslijn 194 vanaf halte Staromĕstké námĕsti, die direct aan het plein gelegen is, of halte Mariánské námĕsti, vanwaar het nog enkele minuten lopen naar het oude stadsplein is.
- Ook is het mogelijk om de groene metrolijn A naar Staromĕstká te nemen, vanwaar het nog 5 minuten lopen is naar het stadsplein.
6.3. Met de auto
Parkeren kan in het centrum bij MR.Parkit aan Garáž Parská 2, vanwaar het nog geen 10 minuten lopen naar de astronomische klok is.
Praktische info voor je bezoek aan het Astronomisch uurwerk
- Door de grote menigte mensen is de voorstelling van de klok een plek waar veel zakkenrollers rondlopen.
- Let daarom goed op je tassen, telefoons, portemonnees en andere spullen.
- Wanneer je 's winters de klok wil bekijken, zorg dan dat je genoeg laagjes kledij aan hebt. Als je lang stilstaand moet wachten, kan je het wel eens koud krijgen.
Filmpje: de indrukwekkende lichtshow van het 600-jarig jubileum
Kom alles te weten over de werking van deze bijzondere astronomische klok in Praag. Wil je deze bijzondere bezienswaardigheid graag eens in het echt bezichtigen? Dan moet je natuurlijk zelf afrijzen naar het prachtige Praag.
Download je gratis stadswandeling Praag
Ontdek de stad met onze gratis stadswandeling Praag. Ideaal om Praag volledig te verkennen op eigen tempo. Wandel zo door de 3 belangrijkste stadsdelen en mis geen enkele highlight van deze bijzonder mooie stad.