Bezienswaardigheden in Cluny: wat te doen in dit historische stadje in Bourgondië
Tussen de prachtig glooiende heuvels van Bourgondië ligt Cluny, een stad met een verleden dat Europa vorm gaf. Hier verrees in de 10de eeuw de beroemde abdij van Cluny, destijds het grootste klooster ter wereld en het centrum van hervorming. Vandaag is Cluny een vredige stad vol erfgoed. Middeleeuwse poorten, romaanse architectuur en levendige marktpleinen maken van Cluny een bestemming met een voelbare geschiedenis.
Cluny is een plek die je altijd weer zal verrassen. In dit artikel geven we, naast de abdij van Cluny, nog meer mooie plekjes mee in de Franse stad.
Inhoud artikel
Cluny: spirituele stad in Bourgondië
Cluny ligt in het departement Saône-et-Loire, in het zuiden van Bourgondië, op zo’n 20 kilometer ten noordwesten van Mâcon. Het stadje ligt in een zacht glooiend landschap van heuvels, wijngaarden en bossen, waar de rust en schoonheid van het Franse platteland nog tastbaar zijn.
De geschiedenis van Cluny begint in 910, toen hertog Willem van Aquitanië de abdij van Cluny stichtte. Wat begon als een benedictijnenklooster, groeide al snel uit tot het machtigste religieuze centrum van middeleeuws Europa. De monniken van Cluny voerden hervormingen door die invloed hadden tot ver buiten Frankrijk. Van het pausdom tot de organisatie van kloosterordes in Spanje, Italië en Duitsland, de abdij was het voormalige baken van het christendom.
Rond de abdij ontstond een welvarend stadje dat nog steeds zijn middeleeuwse structuur bewaart: stenen huizen met boogpoorten, nauwe straatjes, overblijfselen van kloostermuren en romaanse kapellen herinneren aan de tijd dat Cluny het kloppende hart van christelijk Europa was.
Kaartje met bezienswaardigheden
De abdij van Cluny
Cluny is zonder twijfel dé abdijstad van de regio. Toen in 910 de abdij van Cluny werd gesticht door hertog Willem van Aquitanië, kon niemand vermoeden dat hier een van de invloedrijkste kloosters van Europa zou ontstaan. De abdij was gewijd aan de orde van Sint-Benedictus, maar met een vernieuwende visie: de monniken stonden rechtstreeks onder bescherming van de paus, niet van lokale machthebbers.
De revolutionaire opvattingen van de abdij zorgden voor een ongeziene autonomie en macht. Vanuit Cluny werden meer dan duizend kloosters in heel Europa gesticht of hervormd, van Spanje tot Polen. De Cluniacenzerorde bracht rust en structuur in een chaotische tijd. Tegen de 12de eeuw was de abdij uitgegroeid tot het spirituele centrum van het Westen. De kerk van Cluny III, ingewijd in 1130, was destijds het grootste religieuze gebouw ter wereld. Slechts een paar eeuwen later zou de Franse Revolutie een groot deel van dit meesterwerk vernietigen, maar de geest van Cluny bleef zeker overeind.
Wist je dat de abdij van Cluny een van de eerste plekken was waar gregoriaanse gezangen op schrift werden vastgelegd. Deze muziek verspreidde zich zo later over heel Europa.
Wat kan je vandaag nog bezichtigen?
Hoewel van het oorspronkelijke kloostercomplex slechts een deel bewaard bleef, is de abdij van Cluny vandaag nog altijd indrukwekkend. Je wandelt er tussen eeuwenoude zuilen en romaanse sculpturen die de tand des tijds hebben overleefd.
Door verval, godsdiensttwisten, hoogmoed, slecht kerkelijk en financieel bestuur zijn vele zaken verloren gegaan. Maar geen zorgen, je kan nog heel wat bewonderen. Bezoek zeker de grote kloostergang, het transept en de torens van Cluny III, waarvan de Tour de l’Eau-Bénite en de Tour du Chœur nog overeind staan. Het Musée d’Art et d’Archéologie op de site toont maquettes, sculpturen en originele bouwfragmenten, waarmee je een goed beeld krijgt van hoe immens het klooster ooit was.
💡Tip: Bekijk zeker de 3D-beelden voor een virtuele reconstructie van de abdij in haar oorspronkelijke glorie.
TOEGANGSTICKET: Wil je de abdij bezoeken? Bestel eenvoudig je kaartje online. Meer info en tickets.
Verder de middeleeuwse stad bezoeken
De charme van Cluny reikt verder dan haar abdij. Rond het klooster ontstonden drie historische wijken, elk met een eigen identiteit, erfgoed en sfeer. Samen vormen ze de middeleeuwse stad van Cluny, waar het leven van monniken, ambachtslieden en pelgrims nog voelbaar is in elke straatsteen. Wandel door alle wijken in een halve dag:
Le Quartier Saint-Mayeul
Ten noorden van de abdij strekt zich de wijk Saint-Mayeul uit, genoemd naar een van de beroemde abten van Cluny. Hier woonden de geestelijken en geleerden die nauw verbonden waren met het kloosterleven. Je wandelt er tussen romaanse huizen, oude kloostergebouwen en resten van verdedigingsmuren. In dit stuk van de stad vind je ook Le palais Jacques d’Amboise.
Le Quartier Notre-Dame
Rond de voormalige kerk Notre-Dame ontwikkelde zich het hart van de stad. Vandaag is dit de levendigste wijk, met winkeltjes, markten en gezellige cafés tussen de stenen huizen met booggevels. Hier stond vroeger ook de Porte de Paris, een van de hoofdingangen van Cluny. De mix van religieus en stedelijk leven maakt deze wijk tot een boeiende plek om te verkennen.
Le Quartier Saint-Marcel
In het zuiden van Cluny ligt Saint-Marcel, ooit het handels- en pelgrimsdistrict. Hier vind je de Église Saint-Marcel, een eenvoudig maar ontroerend romaanse kerk met fresco’s uit de 12de eeuw. De wijk ademt nog steeds de sfeer van rust en devotie, met smalle straatjes, kleine binnenhofjes en oude poorten die herinneren aan de middeleeuwse bedrijvigheid van de stad.
Parc Abbatial
Vlak bij de abdij kom je volledig tot rust in Parc Abbatial. Het groene hart van Cluny. Dit park ligt direct achter de abdij en biedt een prachtig zicht op de Tour Fabry en de andere overgebleven torens van het kloostercomplex.
Het is een plek van rust en reflectie, waar geschiedenis en natuur elkaar ontmoeten. Tussen de oude muren en schaduwrijke bomen staan bankjes met uitzicht op de abdijresten. In de lente en zomer bloeit het park in zachte kleuren, met paden die je leiden langs oude funderingen en lage muurtjes die ooit deel waren van de kloostertuinen. Vanaf de hogere delen van het park heb je bovendien een mooi panorama over Cluny en de omliggende heuvels van Bourgondië.
Paardentraditie in Cluny
Naast zijn religieuze erfgoed staat Cluny vandaag ook bekend als een van de belangrijkste paardencentra van Frankrijk.
De stad huisvest de Haras National de Cluny, opgericht in de 19de eeuw om het Franse paardenerfgoed te beschermen. Op dit indrukwekkende domein, net buiten het centrum, worden nog steeds volbloeden en trekpaarden gefokt, opgeleid en tentoongesteld. Bezoekers kunnen er de historische stallen bezichtigen, met hun smeedijzeren poorten, bakstenen gewelven en prachtige binnenplaats.
Er worden regelmatig demonstraties, dressuurshows en rondleidingen georganiseerd. Naast het domein ligt ook nog de hippodroom van Cluny, een groene ovaal waar in de zomer paardenrennen en shows plaatsvinden.
Culinair Cluny: bourgondische smaken
Na een dag vol geschiedenis is er niets beter dan aanschuiven aan tafel in een van de gezellige restaurants van Cluny. Hier proef je de lekkerste smaken van Bourgondië. Eenvoudige, maar rijke gerechten, bereid met lokale producten en liefde voor traditie. Heb je al zin in bœuf bourguignon, escargots de Bourgogne of lokale kazen zoals de geurige Charolais-geitenkaas? Hier zijn enkele gezellige adresjes:
- Brasserie du Nord is een gezellige brasserie met klassiek Franse gerechten en heerlijke, lokale wijnen.
- Hostellerie d’Héloïse is een gastronomisch restaurant en hotel, met een verfijnde keuken en een prachtig terras.
- La Halte de l’Abbaye is een kleinschalig restaurant vlak bij de abdij, ideaal voor een lunch met uitzicht op de Tour Fabry.
La Maison des Dragons
Het is één van de weinige privéhuizen uit de romaanse, gotische periode die je vandaag nog kan bezoeken. Op nummer 8, Rue de la Barre in Cluny vind je de Maison des Dragons, een huis dat opvalt vanwege zijn romaanse en gotische stijlelementen, en vandaag geldt als beschermd monument.
Dit huis is gebouwd volgens romaanse en gotische esthetiek en beschikt over een opmerkelijke claire-voie (open logge) die geklasseerd is als “Monument Historique”. Binnenin zie je installaties en uitrustingen die getuigen van het middeleeuwse huishoudelijke leven, wat zeldzaam is voor een wettelijke woning van dat tijdperk. De naam “des Dragons” verwijst naar groteske zuiltjes en decoratieve elementen in de gevel die draken of draakachtige wezens voorstellen, een bijzonder symboliek in de burgerarchitectuur van de 12de en 13de eeuw.
Tour des Fromages
De Tour des Fromages is een van de weinige overgebleven middeleeuwse verdedigingstorens van Cluny en behoort vandaag tot de meest bezochte plekken van de stad. De toren kreeg zijn naam omdat hij in de 19de eeuw tijdelijk werd gebruikt voor het rijpen van kazen.
De toren ligt vlak bij de abdij en biedt een van de beste uitzichten over Cluny en de omliggende heuvels. Na een korte klim via een wenteltrap bereik je de top, waar je uitkijkt over de abdijtorens, de vele daken en het glooiende landschap van Zuid-Bourgondië. Binnen vind je een kleine tentoonstelling over de verdedigingswerken van Cluny en de geschiedenis van de abdijstad. De muren en smalle ramen herinneren eraan dat dit ooit een wachttoren was, gebouwd om het klooster te beschermen tegen invallen.
Forteresse de Berzé-le-Châtel
Op slechts 7 kilometer van Cluny torent de Forteresse de Berzé-le-Châtel boven het landschap uit. Het kasteel werd gebouwd in de 10de eeuw en diende eeuwenlang als verdedigingsburcht van de heren van Berzé, die hier de toegang tot de abdij van Cluny moesten bewaken.
Je kan het kasteel vrij bezoeken via een parcours met uitleg over het leven in de middeleeuwen en de werking van een versterkte burcht. Achter de dikke muren ontdek je dertien torens, een binnenplaats, een kapel met middeleeuwse fresco’s en een tuin met uitzicht over de Bourgondische heuvels. Vanuit Cluny kun je de forteresse gemakkelijk bereiken met de auto of via een korte fietsroute. Onderweg passeer je wijngaarden, boerderijen en kleine dorpjes die de charme van Zuid-Bourgondië perfect samenvatten.
La Roche de Solutré
Ten zuiden van Cluny, midden in de wijngaarden van de Mâconnais, rijst de indrukwekkende Roche de Solutré op. Deze steile kalkrots reikt tot 493 meter hoogte en ligt in een zee van wijnranken. Samen met de nabijgelegen Roche de Vergisson en de Mont Pouilly vormt ze het hart van het beschermde Grand Site de France Solutré-Pouilly-Vergisson, een natuurgebied dat zowel biologisch als landschappelijk tot de mooiste van Frankrijk behoort.
De plek is geliefd bij wandelaars en natuurliefhebbers. Vanaf de parkeerplaats begint een lichte wandeling van zo’n 4 kilometer naar de top, met onderweg infoborden over geologie, flora en geschiedenis. Boven wacht een panoramisch uitzicht over de Mâconnais, een horizon vol wijngaarden, heuvels en dorpjes.
TIP: De site herbergt bovendien een museum voor prehistorie, een archeologische tuin en de Maison du Grand Site, waar je meer leert over de uitzonderlijke biodiversiteit en de Konik Polski-paarden die hier grazen om het landschap te beschermen.
Waar overnachten in Cluny?
Een verblijf in Cluny voelt alsof je even het tempo vertraagt, geniet van stilte en erfgoed. Hier zijn twee toevallige keuzes om het verblijf memorabel te maken:
- Hotel de Bourgogne is een sfeervol driesterrenhotel vlak bij de abdij, gevestigd in een voormalig benedictijnergebouw uit 1817. De kamers kijken uit op de binnenplaats of de kloosterkirche en ’s ochtends wacht je een stevig ontbijt in de tuin. Meer info en boeken.
- Maison Romane 1136 is ideaal voor wie de historische sfeer wil beleven: een woning uit de 12de eeuw die is omgevormd tot accommodatie. Dit hotel heeft een centrale ligging, karaktervolle kamers en uitstekende gastenbeoordelingen. Meer info en boeken.
Mis niets met onze reisgids Bourgondië
Herkenbaar: Op rondreis in Bourgondië en je wil er zeker van zijn dat je niets mist? Koop onze volledige reisgids Bourgondië met de route des Grand Crus, 3 stadswandelingen+ tips en verborgen pareltjes. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Bourgondië om in de stemming te komen en ga op pad!